27
29

1858

De Kaarsenfabriek

Gouda op stoom

Stoom is het wondermiddel van de negentiende eeuw en zorgt ook in Gouda voor een ware industriële revolutie…

Gouda’s economische hoogtepunt ligt in de vijftiende eeuw. Daarna is de stad nooit meer zo welvarend. In de eerste helft van de negentiende eeuw bereikt de stad een dieptepunt. Er heerst in economisch opzicht alom stagnatie en passiviteit, gepaard gaande met grote werkloosheid en armoede. De omslag komt rond 1850, in heel Nederland ontwaken de steden. In Gouda vestigen zich belangrijke industrieën, die velen werk en dus brood verschaffen. Bedrijven als de Kaarsenfabriek en de Goudsche Machinale Garenspinnerij worden opgericht. Ondernemers zorgen voor vernieuwingen in het productieproces. Arbeiders voelen zich steeds meer betrokken bij hun werk en bedrijf. Er vindt schaalvergroting plaats: vele kleine bedrijfjes met weinig arbeiders verenigen zich tot enkele grote ondernemingen. Een belangrijke aanjager van dit alles is de stoommachine.

Lees verder
Lithografie van Jan Toorop van het inpakken van de kaarsen door werkneemsters van de Stearine Kaarsenfabriek, 1905. Collectie museumgoudA, foto: Tom Haartsen
Reclame-affiche voor zeep en zeeppoeder van Stoomzeepziederij De Hamer van T.P. Viruly en Co, circa 1915
Het vertrek van het vrouwelijk personeel van de kaarsenfabriek via het Buurtje wegens de middagpauze van 12.00 uur, 1904